Rượu ngô Mường Khương

Rượu ngô Mường Khương là rượu ngô được nấu tại huyện Mường Khương tỉnh Lảo Cai. Rượu ngô Mường Khương có nồng độ cao khoảng 45 độ, có màu trong, khi uống vào có độ “cháy họng”, mùi thơm nồng rất rõ, chỉ cẩn dính một ít rượu vào quần áo là mùi thơm sẽ phảng phất cả ngày.

Từ thành phố Lào Cai, theo quốc lộ 4D chạy dài 50km trập trùng qua các ngọn núi, nếu đi ô tô thì bạn mất khoảng 1h30 phút là đã tới thị trấn cổ Mường Khương.

Với độ cao 1.500m so với mực nước biển, thị trấn cổ gọi theo tiếng địa phương là “Mưng Khảng”, có nghĩa “cột thép chống trời”, nằm lọt thỏm giữa những ngọn núi nhọn hùng vĩ trùng trùng điệp điệp.
Thị trấn cổ Mường Khương, nơi vùng đất miền biên viễn, vẫn còn khá nhiều những ngôi nhà đá lợp ngói máng rêu mọc xanh rì. Nhịp sống cư dân trầm lặng pha chút u tịch miền sơn cước, in rõ dấu tích miền đất cổ xưa có tên gọi xứ Mường.

Những năm trước đây, Mường Khương là nơi giao thương khá sầm uất, với cửa khẩu Pha Long nhộn nhịp. Pha Long là nơi buôn bán không phải nổi tiếng về giao thương hàng hóa mậu dịch, mà Pha Long nổi tiếng với tệ nạn buốn bán hàng cấm – đó là buôn bán thuốc phiện. Đã dính tới thuốc phiện, thì sự giàu có rất dễ phất lên, nhưng cũng chính nó lại là cái chết được báo trước cho miền sơn cước này.
Thị trấn Mường Khương nhỏ bé, với duy nất một trục đường giao thông chính. Cuối thị trấn là khu vực chợ trung tâm, chợ trung tâm là chợ phiên họp ngày cuối tuần. Chợ phiên người dân tộc thiểu số đủ loại trang phục, sắc màu từ các bản xa trên núi cao hay ven suối nguồn kéo về tụ họp, đông vui như hội. Chợ xứ Mường đủ các sản vật: gà ác, thịt lợn đen xông khói, óc đậu, rượu ngô Cốc Ngù… Một vài năm trở lại đây, chợ Mường Khương có sự tham gia của bà con tiểu thương gốc Hoa buôn bán các mặt hàng dược liệu và thổ cẩm, nên chợ Mương Khương họp vào cuối tuần nhưng thực tế ngày thứ 6 đã nhộn nhịp lắm rồi.

So với các phiên chợ vùng cao ở các địa phương khác, thì chợ Mương Khương không bán nhiều rượu ngô bằng các chợ đó. Người ta không bán nhiều rượu ngô ở chợ không phải là rượu ngô ở đây không ngon và người dân không biết uống rượu ngô. Rượu ngô ở Mường Khương theo đánh giá của tôi rất ngon, rượu ngô uống đậm đà, nồng độ cao, uống vào có cảm giác “cháy họng” cho người mới uống, nhưng sẽ êm dần. Đặc biệt, rượu ngô Mường Khương rất thơm, chỉ cần vài giọt rượu dính vào áo quần là mùi thơm sẽ phảng phất cả ngày hôm đó.

Tại địa bàn Mường Khương, thì Cốc Ngù là thôn trung tâm của xã biên giới Nậm Chảy (Mường Khương), nơi đây có đồng bào Pa Dí, Tu Dí, Nùng cùng sinh sống. Vốn quen với sản xuất nông nghiệp, cũng như một số đồng bào dân tộc thiểu số khác, người Pa Dí ở Cốc Ngù có một nghề truyền thống nấu rượu ngô từ lâu. Ngô được đồng bào trồng chủ yếu phục vụ nấu rượu ngô và chăn nuôi gia súc, gia cầm. Rượu ngô Mường Khương có nét riêng của nó, so với rượu ngô Bắc Hà bản Phố thì không nổi tiếng bằng nhưng chất lượng thì chưa chắc đã kém.

Do vị trí địa lý, Mường Khương không có khí hậu mát mẻ như Bắc Hà nên dân du lịch không được nhiều. Mặt khác, truyền thông của Mường Khương cũng chưa được tốt nên rượu ngô Mường Khương chưa được biết nhiều đến như rượu ngô Bắc Hà là đương nhiên. Hy vọng, trong thời gian tới, chính quyền địa phương đầu tư hơn nữa vào truyền thông để nhiều người biết tới Mường Khương, từ đó rượu ngô Mường Khương sẽ được quảng bá nhiều hơn và được nhiều người sử dụng biết tới. Nếu bạn một lần đến Mường Khương, bạn hãy thử làm vài chén rượu ngô uống với thắng cố ngựa nổi tiếng các bạn nhé. Tôi cam đoan các bạn sẽ rất thích uống rượu này.